ALGEMENE BESCHOUWINGEN
Inhoud
- proces kerntaken
- begroting
- kerntakendekking
- 2e bestuursrapportage
Proces beschrijving
Wij willen eerst het proces bespreken Bij het aantreden van de raad begin dit jaar waren we al bezig met de raadsbrede kerntakendiscussie. wat ons betreft kan discussie uit de titel geschrapt worden. Het proces is erg traag verlopen en de laatste keer dat we er raadsbreed over hebben gesproken was het alleen zenden door het college en waren concrete plannen niet ingebracht. De gehele raad hield de kaarten tegen de borst en deze avond was wat ons betreft overbodig want van enige discussie was geen sprake.
Wat ons betreft had de kerntakendiscussie een interactief gesprek kunnen zijn waar elke partij zijn visie en argumenten had kunnen inbrengen in een open en transparant proces, zodat we gezamenlijk een koers hadden kunnen bepalen die het college had kunnen uitwerken in een raadsvoorstel. Op deze wijze had ook de inbreng van de burger een plek kunnen krijgen. We zijn overigens geschrokken van de inbreng van de heer Van der Sloot. Hij gaf aan op 6 oktober. bij elkaar te hebben gezeten met de wethouder en dat hij op 7 oktober een brief zonder uitleg kreeg over de gevolgen en pas via de raadstukken concreet zag wat e.e.a. zou betekenen. Dit is weer een voorbeeld van geen fijne communicatie met de gemeente.
Zoals ik aangaf wilden wij het proces bespreken, daarnaast wil ik uitspreken dat de tijd die ik zojuist gebruikt heb niet ten koste mag gaan van ons debat over de financiën
Uitleg maximale veerkracht (uitgerekte veer) en terug naar de ‘basis op orde’ (ingedrukte veer) en als er gesneden wordt in veerkracht dan krijg je nooit meer maximale veerkracht. (deze veer verbeeldt ook inclusieve samenleving)
PvdA-GroenLinks wil de maximale veerkracht uit Boxtel halen. We zullen daarom in dit betoog eerst ingaan op de baten cq. inkomsten die wij Boxtel gunnen. Daarna reageren we op de voorgestelde bezuinigingen want we vrezen dat de veerkracht van Boxtel wordt aangetast.
Voor al onze oplossingen dienen we overigens 1 amendement in.
Ja, we hebben begin dit jaar ingestemd met extra geld naar MijnGemeenteDichtbij (MGD). Maar tegen de achtergrond van de voorgestelde bezuinigingen is niet uit te leggen dat er zelfs 2,5 miljoen extra naar MGD zou gaan. Wij zien reële vermindering in uitgaven in personeelskosten. Ik zal het uitleggen.
- Men stelt een onderbezetting van 50 ambtenaren. De Personeelsmonitor (2020) vergelijkt MijnGemeenteDichtbij met gemeenten van 60.000 inwoners. Dan zou een uitbreiding van slechts 12 ambtenaren gemiddeld nodig zijn.
- Zouden Boxtel en Sint-Michielsgestel nog hun eigen ambtelijke organisatie hebben, dan zou slechts een totale bezetting van 425 ambtenaren nodig zijn.
- Trouwens, wij hebben nu alles dubbel: 2 gemeentehuizen, 2 burgemeesters, 9 wethouders, 2 gemeentesecretarissen en 44 raadsleden … Qua bestuurskosten zitten we al ruim 1 miljoen boven de gemiddelde situatie.
Dus ons voorstel luidt: 1,4 miljoen minder naar MGD.
Verder vragen deze cijfers wel om een duidelijke keuze: echt fuseren met Sint-Michielsgestel of juist de samenwerking beëindigen.
Bovendien willen wij niet bezuinigen omdat het rijk meer taken en tegelijk minder geld ter beschikking stelt. PvdA-GroenLinks wil nog steeds dat ons college met het Rijk, Raden in verzet en bij de VNG met vergelijkbare kleine gemeenten in gesprek gaat. We willen graag een toezegging dat het college bij de VNG de groep kleine gemeenten weer nieuw leven inblaast.
We verwachten trouwens dat onze burgemeester zich aansluit bij de oproep om tekorten aan te vullen tot wat nodig is. Uiterlijk 1 juni 2022 komt er wellicht een meevaller van het nieuwe kabinet. Die willen we gebruiken om onze veerkracht te behouden.
Gelukkig heeft de gemeente een instrument in handen: namelijk de OZB.
Deloitte adviseerde ook al een OZB-verhoging in 2019.
Wij constateren dat de hoogte van de OZB veel lager is dan in veel andere gemeente.
De huizenprijzen zijn vanaf 2008 gedaald en staan nu weer op hetzelfde niveau als toen. We hebben het dan natuurlijk over de gemeentelijke taxatie. De sterkste schouders hebben in al die jaren dus het minst bijgedragen in tegenstelling tot veel huurders die de verhuurdersheffing hebben betaalt via huurverhogingen. Het lijkt ons dan ook billijk als we een deel van de bezuinigingen omzetten in een verhoging van de OZB. Bedenk daarbij dat 20% stijging slechts 70,– per huishouden betekent. We spekken zo de kas met 1,5 miljoen.
Verder willen wij dat met de hoogste urgentie businessplannen voor zonneweiden worden opgesteld zodat vanaf begin 2023 de revenuen ter beschikking komen. We wachten bovendien al heel lang op heldere communicatie van onze gemeente waarin de totale energieopgave voor onze inwoners duidelijk wordt.
We zullen nu ingaan op de voorgestelde bezuinigingen. -deel vd geknipte veer-
De grootste bezuinigingen zouden ten laste van het sociale domein komen, ten laste van de minder bedeelde en kwetsbare Boxtelaren.
Onze Jeugdzorg wordt keihard getroffen. In tijden van Corona, waar de jeugd geconfronteerd wordt met een stapeling aan problemen, overigens bevestigd door het Planbureau van de leefomgeving, is het onbegrijpelijk dat er wordt gekozen voor verdere verlaging van de PGB’s en een strengere poortwachtersfunctie, zodat de jeugd nog moeilijker toegang krijgt tot (zwaardere) hulp.
We hebben wel al inmiddels verhalen gehoord van Boxtelse zzp-zorgverleners die zich zorgen maken over hun jonge cliënten.
De Klijnsmagelden willen we trouwens behouden.
Bij ouderen wordt ingezet op het activeren en zelfredzaamheid. Wij vinden het goed dat dit wordt gestimuleerd, maar met een vergrijzende populatie (25% is ouder dan 65 jaar) lijkt het ons onmogelijk dat dit zo snel twee ton gaat besparen. We stellen voor om dit project 2 jaar een kans te geven en goed te monitoren.
Wij pleiten er voor om de bijdrage voor schoonmaakhulp inkomens- en vermogensafhankelijk te maken, dit kan lokaal niet wettelijk worden toegepast. Daarom doen we hierbij een beroep op het college om het Rijk te bewegen tot inkomens- en vermogensafhankelijke huishoudelijke hulp in de WMO.
Verder willen wij het college erop attenderen dat de subsidiestroom naar ouderen erg ongelijk verdeeld is. Zo krijgen in Liempde de ouderenverenigingen 44000,- euro subsidie, terwijl geheel Boxtel slechts 11000 euro krijgt. Dit zou ons inziens moeten worden rechtgetrokken.
I.p.v. 10% bezuiniging is een verhoging van de uitgaven duurzaamheid en energie noodzakelijk om onze planeet binnen 1,5 graden opwarming te houden. Op termijn zal onze jeugd ook deze rekening voorgeschoteld krijgen. Gezien de klimaatontwrichtring en biodiversiteitscrisis hadden we de Duurzaamheidsagenda al lang verwacht.
Het College rekent daarnaast op subsidies voor duurzaamheid. Mochten de subsidies niet worden binnen gehaald dan zou het alsnog een keiharde bezuiniging zijn. Voor de zekerheid vragen we van de wethouder een toezegging om zich maximaal in te spannen voor het binnenhalen van subsidies zodat dat deze niet in plaats van de 10% bezuiniging komen. Miek aan het woord.
Plattelandsvernieuwing en toerisme bundelen. In het bevorderen van toerisme gaan forse bedragen om. Wat ons inziens een krachtenbundeling zou kunnen zijn, is in te zetten op vlechtheggen. Dit is een traditionele manier om vee en akkers te beschermen. Nu wordt een deel van de subsidie gebruikt om akkerranden bloemrijk in te zaaien. De ecologische impact is beperkt. Met vlechtheggen sla je twee vliegen in één klap. De biodiversiteit van (inheemse) planten, insecten, muizen en vogels wordt met vlechtheggen enorm versterkt. Een veelvoud van bloeiende kruiden schijnt vanzelf zijn plek te vinden aan de randen van de haag. Het bodemleven wordt hersteld en plagen worden gemakkelijker in toom gehouden. Voor de toerist wordt het een interessante omgeving. De ene keer waan je je in een dicht struikgewas met soms ineens een doorkijk in de verte. En hier en daar staat een grote boom.
En over heggen gesproken, het lijkt ons een dwaas idee om veel heggen op te ruimen. wat ervoor terugkomt heeft ook onderhoud nodig. Maak een ecologisch beheerplan, doe waar het kan minder en op sommige plekken meer, maar altijd met een ecologische bril. Nu is het groenbeleid erg hap snap, de laatste jaren zijn er veel bomen gekapt en dan nu weer de heggen. Waar kunnen onze vogels wonen?! Betrek je mensen van onderhoud bij ecologisch beleid zodat ze in een praatje met de mensen uit kunnen leggen waarom ze bepaalde dingen doen en laten. Zo creëer je draagvlak in je dienst, maar ook bij omwonenden.
De zandpaden en het Sparrenrijk in de verkoop? Dit lijkt ons geen goed idee. Juist dit valt wat ons betreft onder common goods en toerisme. Deze plekken mogen niet in handen vallen van beleggers.
Toch nog even over de afvalbakken. Dit haalde overigens zelfs een kleine quote van ons bij de NOS. Het voorstel tot verwijdering laat overigens zien dat er te weinig bewustwording ten aanzien van afval en recycling is.
Voorts, Boxtel krijgt een rijksvergoeding voor aanpak zwerfafval. We betwijfelen of dit geld daarvoor wordt ingezet en wij willen weten hoe dit precies wordt verantwoord.
Enigszins aansluitend op dit onderwerp. De afvalstoffenheffing is niet gericht op het terugdringen van de hoeveelheid restafval. Het vaste tarief is daarvoor te hoog en de kosten per geleegde grijze kliko te laag. Dat moet en kan anders!
Verder: draai aan de knop van de ‘vervuiler betaalt!’. PvdA-Groenlinks vindt dat grootverbruikers proportioneel moeten bijdragen aan onze begroting, en daarmee ook aan de volhoudbaarheid van de Aarde. Bespreek ‘de vervuiler betaalt’ in 2022 en ontvang vanaf 2023 aanzienlijke bedragen.
Kijken we nu naar de begroting 2022 in niet-financiële zin. Er worden een aantal doelen genoemd, die zijn niet ‘smart’ geformuleerd, het zijn activiteiten. Hierdoor kan er niet tussentijds door de raad op basis van achterblijvende resultaten worden bijgestuurd, maar alleen op basis van financiële rapportages. In de huidige vorm leiden de bestuursrapportages niet tot operationele bijsturing of procesverbeteringen, maar tot een aanvraag voor extra budgetten. We willen dus heldere beleidskeuzes.
We zien het overigens als een ernstige tekortkoming dat de kerntakendekking niet integraal is aangepakt. PvdA-GroenLinks heeft in de eerdere visie van veerkrachtig Boxtel al diverse voorstellen geopperd. Zoals bijvoorbeeld uitkeringsgerechtigden op te leiden in de zorg of energietransitie zodat de uitkeringen omlaag kunnen en de zorg en de bouw vooruit kunnen.
Tot slot willen we opmerken dat onze fractie zich gedwongen voelt te kiezen tussen twee kwaden. Namelijk de financiën af te keuren – met als mogelijk gevolgen om onder curatele van de provincie te komen staan of het goedkeuren van de begroting, opgesteld met veel haast en aannames. Dit met met nare gevolgen voor de minst veerkrachtige inwoners.
Stemverklaring over begroting en dekkingsplan 2022
PvdA-GroenLinks heeft tegen de begroting en kerntakendekking gestemd omdat deze niet overeenkomen met de visie Veerkrachtig Boxtel. Ons inziens moet echt de OZB worden verhoogd, kritisch gekeken worden naar de uitgaven voor MGD, meer geld uit Den Haag komen, Boxtel duurzaam en sociaal moet blijven om veerkrachtig te zijn. We staan voor grote crisis (woningen, klimaat, etc.) en nu wordt er juist in de veerkracht van onze samenleving gesneden. Ons amendement bood eigenlijk een volledig andere begroting voor Boxtel, juist met integrale keuzes. We zullen blijven hameren op keuzes waarbij meerdere programma’s tegelijkertijd kunnen profiteren. We zijn zeer teleurgesteld dat de sterke schouders geen lasten hoeven te dragen. Maar helaas de meerderheid van de raad ziet dat anders.